Opublikowane 11-05-2022
Słowa kluczowe
- wolność religii,
- prawnokarna ochrona uczuć religijnych,
- bluźnierstwo
Prawa autorskie (c) 2022 The Legal Culture
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza komparatystyczna prawnokarnej ochrony wolności wyznania we Włoszech, w Hiszpanii oraz w Polsce, uwzględniająca dotychczasowe orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Ochrona prawna w omawianym wymiarze może przyjmować różnorodną formę; w niektórych państwach prawodawca przyjmuje konstrukcję przepisów penalizującą bluźnierstwo, w innych zaś – podobnie jak w Polsce – inkryminowana jest obraza uczuć religijnych. Przepisy chroniące uczucia religijne nie tylko nie stoją w sprzeczności z orzecznictwem ETPC, ale – wnosząc z uzasadnienia wyroku ETPC z 2018 r. w sprawie E.S. przeciwko Austrii – na władzach krajowych ciąży obowiązek zapewnienia pokojowej koegzystencji różnych wyznań i religii, czemu przepisy takie służą.
Downloads
Bibliografia
- Literatura
- Banaś H., Między sacrum i profanum: relacje wolności religijnej i wolności sztuki w orzecznictwie ETPCz, „Adam Mickiewicz University Law Review”, 5 (2015). DOI: https://doi.org/10.14746/ppuam.2015.5.05
- Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2008.
- Budyn-Kulik M., Znieważenie uczuć religijnych – analiza dogmatyczna i praktyka ścigania, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne”, 19 (2014).
- Codice penale commentato, red. G. Marinucci, E. Dolcini, Milano 2011.
- Código Penal Comentado y con Jurisprudencia, red. L. Rodríguez Ramos, Madrid 2009.
- Derlatka M., Zasadność kryminalizacji uczuć religijnych, „Prokuratura i Prawo” 10 (2015).
- Fattori G., La secolarizzazione dei reati contro in sacro in Italia, [w:] Blasfemia, diritti e libertà: una discussione dopo le stragi di Parigi, red. A. Melloni, F. Cadeddu, F. Meloni, Bologna 2015.
- Gardocki L., Pojęcie przestępstwa i podziały przestępstw w polskim prawie karnym, „Annales UMCS, sectio G – Ius”, 60/2 (2013).
- González Uriel D., La religión y su juridificación (Especial consideración de la colisión entre la libertad religiosa y la libertad de expresión), „Boletín del Ministerio de Justicia”, 2/209/LXXII (2018). DOI: https://doi.org/10.53054/bmj.v72i2209.2832
- Kącka K., Geneza i źródła wolności religii w europejskiej przestrzeni politycznej i prawnej, „Seminare”, 34 (2013). DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2013.34.10
- Kłączyńska N., Dyskryminacja religijna a prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania, Wrocław 2005.
- Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, Komentarz do artykułów 117–22, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
- Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, cz. 1, Komentarz do art. 117-211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, WKP 2017.
- Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2015.
- Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1-86, red. L. Bosek, M. Safjan, Warszawa 2016.
- Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, t. 1, Komentarz do artykułów 1-18, red. L. Garlicki, P. Hofmański, A. Wróbel, Warszawa 2010.
- Król K., Granice wolności artystycznej – zarys problematyki, „Santander Art and Culture Law Review”, 4/1 (2018). DOI: https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.18.011.9772
- Kruczoń E., Przestępstwo obrazy uczuć religijnych, „Prokuratura i Prawo”, 2 (2011).
- Liñán García A., La protección del factor religioso en el nuevo Código Penal español (Ley Orgánica 10/1995, de 23 de noviembre), „Revista Española de Derecho Canónico” 58 (2001). DOI: https://doi.org/10.36576/summa.6104
- Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2017.
- Pacillo V., I delitti contro le confessioni religiose dopo la legge 24 febbraio 2006, n. 85: problemi e prospettive di comparazione, Milano 2007.
- Pérez de la Fuente O., Libertad de expresión y escarnio de los sentimientos religiosos. Enfoques sobre la ponderación en algunos casos judiciales españoles, „Revista Telemática de Filosofía del Derecho”, 18 (2015).
- Pohl Ł., Czepita S., Strona podmiotowa przestępstwa obrazy uczuć religijnych i jego formalny charakter, „Prokuratura i Prawo” 12 (2012).
- Prawo karne materialne. Część ogólna, red. M. Mozgawa, Warszawa 2011.
- Rozner M., Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r., „Studia z Prawa Wyznaniowego”, 5 (2002).
- Skwarzyński M., Bluźnierstwo w świetle ochrony praw człowieka, [w:] Odpowiedzialność karna artysty za obrazę uczuć religijnych, red. F. Ciepły, Warszawa 2014.
- Sobczak J., Gołda-Sobczak M., Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka, „Annales UMCS, sectio K – Politologia”, 19/1 (2012).
- Szczucki K., Kryminalizacja na przykładzie przestępstwa obrazy uczuć religijnych, [w:] O wolność słowa i religii. Praktyka i teoria, red. F. Longchamps de Beriér, K. Szczucki, Warszawa 2016.
- Szymanek J., Konstytucjonalizacja prawa do wolności myśli, sumienia, religii i przekonań, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, 10 (2007).
- Tryka B., Zagadnienie uczuć religijnych w kontekście artykułu 196 Kodeksu karnego, „Analiza i Egzystencja” 40 (2017). DOI: https://doi.org/10.18276/aie.2017.40-04
- Wiśniewski A., Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Gdańsk 2008.
- Akty prawne
- Kodeks karny Belgii z 1867 r.
- Kodeks karny Bułgarii z 1968 r.
- Kodeks karny Cypru z 1959 r.
- Kodeks karny Finlandii z 1894 r.
- Kodeks karny Grecji z 1951 r.
- Kodeks karny Luksemburga z 1879 r.
- Kodeks karny Łotwy z 1998 r.
- Kodeks karny Portugalii z 1982 r.
- Kodeks karny Włoch (Gazzetta Ufficiale nr 251, 26 października 1930).
- Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284).
- Ley Orgánica 10/1995, de 23 de noviembre, del Código Penal, BOE núm. 281, de 24 de noviembre de 1995.
- Ustawa nr 85 z 24 lutego 2006 r. (Gazzetta Ufficiale nr 60, 13 marca 2006).
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88 poz. 553 z późn. zm.).
- Orzeczenia sądowe
- Decyzja Europejskiej Komisji Praw Człowieka z 18 kwietnia 1997 r. w sprawie Dubowska i Skup przeciwko Polsce, skarga nr 34055.
- Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 7 czerwca 1994 r., sygn. K 17/93.
- Uchwała Sądu Najwyższego z 29 października 2012 r., sygn. akt I KZP 12/12.
- Uchwała Sądu Najwyższego z 29 października 2012 r., sygn. akt I KZP 12/12.
- Wyrok ETPC z 1 lipca 2014 r. w sprawie S.A.S. przeciwko Francji, skarga nr 43835/11.
- Wyrok ETPC z 10 lipca 2003 r. w sprawie Murphy przeciwko Irlandii, skarga 44179/98.
- Wyrok ETPC z 18 lutego 1999 r. w sprawie Buscarini i inni przeciwko San Marino, skarga nr 24645/94.
- Wyrok ETPC z 2 maja 2006 r. w sprawie Aydin Tatlav przeciwko Turcji, skarga nr 50692/99.
- Wyrok ETPC z 20 września 1994 r. w sprawie Otto-Preminger-Institut przeciwko Austrii, skarga nr 13470/87.
- Wyrok ETPC z 21 lutego 2008 r. w sprawie Alexandridis przeciwko Grecji, skarga 19516/06.
- Wyrok ETPC z 25 listopada 1996 r. w sprawie Wingrove przeciwko Wielkiej Brytanii, skarga 17419/90.
- Wyrok ETPC z 25 maja 1993 r. w sprawie Kokkinakis przeciwko Grecji, skarga nr 14307/88.
- Wyrok ETPC z 25 października 2018 r. w sprawie E.S. przeciwko Austrii, skarga nr 38450/12.
- Wyrok ETPC z 26 kwietnia 2016 r. w sprawie İzzettin Doǧan i inni przeciwko Turcji, skarga nr 62649/10.
- Wyrok ETPC z 27 czerwca 2000 r. w sprawie Cha'are Shalom Ve Tsedek przeciwko Francji, skarga nr 27417/95.
- Wyrok ETPC z 31 lipca 2009 r. w sprawie Religionsgemeinschaft der Zeugen Jehovas i inni przeciwko Austrii, skarga nr 40825/98.
- Wyrok ETPC z 9 lipca 2013 r. w sprawie Sindicalut „Pastoral cel Bun” przeciwko Rumunii, skarga nr 2330/09.
- Wyrok III Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 10535 z 10 marca 2009 r.
- Wyrok III Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 12261 z 4 grudnia 1987 r.
- Wyrok III Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 1962 z 26 lutego 1986 r.
- Wyrok połączonych Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 7979 z 15 lipca 1992 r.
- Wyrok Sądu Najwyższego Austrii (OGH) z 11 grudnia 2013 r., sygn. akt 15Os52/12d.
- Wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2004 r., sygn. akt I CK 484/03.
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., sygn. akt SK 54/13, OTK-A 2015/9/142.
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., sygn. akt SK 54/13, OTK-A 2015/9/142.
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., sygn. akt SK 54/13, OTK-A 2015/9/142.
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., sygn. akt SK 54/13, OTK-A 2015/9/142.
- Wyrok VI Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 11049 z 27 października 1980 r.
- Wyrok VI Sekcji włoskiego Sądu Kasacyjnego nr 3076 z 4 kwietnia 1985 r.
- Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 168 z 18 kwietnia 2005 r.
- Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 188 z 27 czerwca 1975 r.
- Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 440 z 18 października 1995 r.
- Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 440 z 18 października 1995 r.