Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (wersja z dnia 30 września 2024 r.)

Abstrakt

Przedmiotem opinii jest projekt rozporządzenia Ministra Edukacji przewidujący ograniczenie, od września 2025 r., liczby lekcji religii do jednej tygodniowo oraz narzucający dyrektorom szkół konieczność umieszczania lekcji religii przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi w danym dniu lub po zakończeniu tych zajęć. Oprócz tego w projekcie doprecyzowano, że zasady dotyczące organizowania nauki religii i etyki w grupie międzyoddziałowej lub grupie międzyklasowej będą stosowane w przypadku organizacji nauki religii lub etyki w grupie międzyszkolnej lub w pozaszkolnym punkcie katechetycznym. Są to propozycje kolejnych zmian niekorzystnych dla uczniów uczęszczających na religię i etykę - po wyłączeniu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej możliwości wliczania ocen z tych przedmiotów do średniej oraz po regulacjach ułatwiających tworzenie grup międzyklasowych, w których uczniowie różnych roczników uczyliby się religii lub etyki na jednych zajęciach.

Instytut Ordo Iuris przesłał do Ministerstwa Edukacji Narodowej uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach w wersji z dnia 30 września 2024 r. (numer w wykazie prac legislacyjnych Ministra Edukacji – 38). W uwagach podniesiono między innymi, że ograniczenie kompetencji i swobody lokalnej społeczności szkolnej w zakresie ustalania tygodniowego rozkładu zajęć jest niezgodne z wynikającą z preambuły Konstytucji RP zasadą pomocniczości. Wprowadzenie w formie rozporządzenia ograniczenia w zakresie organizacji lekcji religii i etyki, jako odnoszącego się do konstytucyjnego prawa do nauki oraz prawa do nauczania religii jako przedmiotu w szkole, jest sprzeczne z wymogami jakie Konstytucja RP stawia prawu ograniczającemu wolności i prawa człowieka. Obowiązek organizowania lekcji religii i etyki przed rozpoczęciem lub po zakończeniu obowiązkowych zajęć edukacyjnych danego dnia budzi uzasadnione wątpliwości pod względem zgodności z art. 12 ust. 1 Konkordatu. Utrudnianie zaś uczęszczania na zajęcia z religii i etyki prowadzi do naruszenia konstytucyjnego prawa do nauki, a w przypadku zajęć religii – również wolności religii, przejawiającej się między innymi w wolności jej nauczania jako przedmiotu szkolnego. Sytuacja taka godzi również w prawo rodziców do wychowania dzieci według własnych przekonań, w tym sferze nauczania i wychowania moralnego oraz religijnego, a także prowadzi do faktycznej dyskryminacji uczniów chcących uczęszczać na religię lub etykę.