Opublikowane 09-11-2020
Słowa kluczowe
- Św. Tomasz z Akwinu,
- wspólnota polityczna,
- praworządność materialna
Prawa autorskie (c) 2020 Kultura Prawna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie dorobku św. Tomasza z Akwinu dotyczącego koncepcji wspólnoty politycznej, zwłaszcza w zakresie odnoszącym się do zagadnienia władzy praworządnej. Bazując w pewnym zakresie na myśli Arystotelesa oraz na Policraticusie Jana z Salisbury, Akwinata rozwija własną, oryginalną koncepcję wspólnoty politycznej, zakorzenioną w chrześcijańskiej antropologii. Wspólnota polityczna jest więc nie tylko naturalna, ale również zajmuje ważkie miejsce w Bożym planie zbawienia, nabierając – poprzez swój cel, jakim jest dobro wspólne – wymiaru eschatologicznego. Nieprzemijającą wartość ma również twórczość Akwinaty dotycząca władzy praworządnej, która jest antycypacją późniejszej koncepcji praworządności materialnej, a zatem determinowanej nie tylko formą stanowienia prawa (jego legalnością), ale również treścią norm prawnych.
Downloads
Bibliografia
- Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Wrocław 2005.
- Bartyzel J., Magisterium Kościoła a problem tyranobójstwa, „Societas et Ius” nr 6, 2017, s. 7–23. DOI: https://doi.org/10.12775/SEI.2017.001
- Bartyzel J., Św. Tomasza z Akwinu koncepcja władzy i wspólnoty politycznej (aspekt metapolityczny w świetle czterech pierwszych rozdziałów „De regno”), [w:] Literatura – kultura religijna – polskość. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Krzysztofowi Dybciakowi w 65. rocznicę urodzin, red. W. Koehler, W. Kudyba i J. Sikora, Warszawa 2015, s. 95–114.
- Cyceron, O państwie. O prawach, tłum. I. Żółtowska, Kęty 2018.
- Dubel L., Łuszczyńska M., Średniowieczne źródła współczesnych koncepcji dobra wspólnego, [w:] Pro publico bono – idee i działalność, red. M. Marszał i J. Przygodzki, Wrocław 2016.
- Jan z Salisbury, Policraticus albo o paplaninie dworaków i przekazach filozofów, oprac. i wprow. L. Dubel, tłum. M. Kruk, Lublin 2008.
- Krąpiec M.A., Sens państwa w oczach klasyków – Arystotelesa i Tomasza, [w:] Człowiek, jego wolność i prawa a polityka. Tradycja i współczesność, red. A. Hrebend i W. Kaute, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 2085, Katowice 2002, s. 9–18.
- Łuszczyńska M., „Epikea”, czyli rzecz o nadprawości w doktrynie św. Tomasza z Akwinu, „Studia Iuridica Lublinensia” nr 15, 2011, s. 129–141.
- Łuszczyńska M., Pojęcie tyranii w myśli średniowiecza, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” nr 1, 2014, s. 7–22.
- Łuszczyńska M., Umowa społeczna jako przejaw racjonalizmu w refleksji nad państwem i prawem, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio G, 65, nr 2, 2018, s. 147–159. DOI: https://doi.org/10.17951/g.2018.65.2.147-159
- Machowski A., Teologia polityczna św. Tomasza z Akwinu. Antropologiczno-etyczna interpretacja traktatu „De regno”, Toruń 2011.
- Pietrzykowski T., Ujarzmienie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Katowice 2014.
- J. Podczaszy, Koncepcja rządów prawa a jej stosowanie w Polsce, [w:] Rządy prawa i europejska kultura prawna, red. A. Bator, J. Helios, W. Jedlecka, Wrocław 2014, s. 29-40.
- Ratzinger J., Kościół. Wspólnota w drodze, tłum. D. Chodyniecki, Kielce 2009.
- Shmitt C., Lewiatan w teorii państwa Thomasa Hobbesa, tłum. M. Falkowski, Warszawa 2008.
- G.L. Seidler, H. Groszyk, A. Pieniążek, Wprowadzenie do nauki o państwie i prawie, Lublin 2003.
- Stępień K., Synderesis and the Natural Law, „Studia Gilsoniana” nr 3, 2014, s. 377–398.
- Stępień T., Wprowadzenie do antropologii filozoficznej św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2013.
- Tarasiewicz P., Władza polityczna jako służba. Uwagi na kanwie myśli św. Tomasza z Akwinu, [w:] In rebus divinis atque humanis servire, red. W. Guzewicz, Ełk 2014.
- Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I, Warszawa 2009.
- Tomasz z Akwinu, św., O królowaniu, tłum. oraz koment. M. Matyszkowicz, Kraków 2006.
- Tomasz z Akwinu, św., Suma teologiczna, t. XIII, Prawo, tłum. P. Bełch OP, Londyn 1985.
- Voegelin E., Arystoteles, tłum. M.J. Czarnecki, wstęp i red. nauk. M. Matyszkowicz, Warszawa 2011.