Opublikowane — zaktualizowane 29-12-2023
Słowa kluczowe
- Ius gentium,
- prawo narodów,
- średniowiecze,
- glosatorzy,
- dekretyści
Prawa autorskie (c) 2023 The Legal Culture
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Jak cytować
Abstrakt
Kształtowanie się koncepcji nowożytnego europejskiego prawa międzynarodowego publicznego stanowiło proces długotrwały. Genezy jego należy poszukiwać w okresie średniowiecza, kiedy to poddano znane prawu rzymskiemu pojęcie ius gentium twórczej interpretacji. W artykule analizowane są fragmenty wybranych dzieł średniowiecznej literatury prawniczej z XII i XIII w. w zakresie, w jakim dotyczyły one pojęcia ius gentium. Ma to na celu ukazanie ścieżek ewolucji tego pojęcia w dorobku glosatorów, ówczesnych kanonistów oraz XIII-wiecznych przedstawicieli orleańskiej szkoły prawa.
Downloads
Bibliografia
- Literatura oraz przekłady:
- Anghie A., Francisco de Vitoria and the Colonial Origins of International Law, „Social & Legal Studies” 1996, 5(3). DOI: https://doi.org/10.1177/096466399600500303
- Anghie A., The Evolution of International Law: Colonial and Postcolonial Realities, „Third World Quarterly” 2006, 27(5). DOI: https://doi.org/10.1080/01436590600780011
- Baszkiewicz J., Omnia sunt principis. O własności i jurysdykcji w koncepcji politycznej glosatorów i postglosatorów (XII–XIII w.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego”, Seria A „Nauki społeczne. Prawo” 1961, 34(8).
- Baszkiewicz J., Ryszka F., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1979.
- Baviera G., Il diritto internazionale dei Romani, Modena 1898.
- Bederman D.J., International Law in Antiquity, Cambridge 2001. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511494130
- Bełch S., Paulus Vladimiri and his doctrine concerning international law and politics, t. I–II, Berlin–Boston 2017–2018.
- Bezemer C.H., A Repetitio by Jacques de Révigny on the Creation of Ius Gentium, „Legal History Review” 1981, 49. DOI: https://doi.org/10.1163/157181981X00153
- Bezemer C.H., Les répétitions de Jacques de Révigny: recherches sur la répétition comme forme d'enseignement juridique et comme genre littéraire, suivies d'un inventaire des textes, Leiden 1987. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004621442
- Bezemer K., Pierre de Belleperche. Portrait of a legal puritan, Frankfurt am Main 2005.
- Bezemer K., What Jacques Saw: Thirteenth Century France through the Eyes of Jacques de Revigny, Professor of Law at Orléans, Frankfurt am Main 1997.
- Breen Q., The Twelfth-Century Revival of the Roman Law, „Oregon Law Review” 1945, 24.
- Calasso F., Medio evo del diritto, t. I, Le fonti, Milano 1954.
- Canning J., The Medieval Roman and Canon Law Origins of International Law [w:] Medieval Foundations of International Relations, ed. W. Bain, New York 2017. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315758213-6
- Canning J., The Political Thought of Baldus de Ubaldis, Cambridge 1987. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511523113
- Carlyle R.W., Carlyle A.J., History of Mediaeval Political History in the West, cz. 1, Edinburgh 1909.
- Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2008.
- Dębiński A., Papiestwo a nauka prawa rzymskiego w XII–XII w. [w:] Współczesna romanistyka prawnicza w Polsce, red. A. Dębiński, M. Wójcik, Lublin 2004.
- Ehrlich L., Paweł Włodkowic i Stanisław ze Skarbimierza, Warszawa 2017.
- Encyclopedia of Public International Law, t. 7, History of International Law – Foundations and Principles of International Law – Sources of International Law – Law of Treaties, ed. R. Bernhardt, Amsterdam 1984.
- Fedele D., Ius gentium: The Metamorphoses of a Legal Concept (Ancient Rome to Early Modern Europe) [w:] Empire and Legal Thought. Ideas and Institutions from Antiquity to Modernity, ed. E. Cavanagh, Leiden 2020. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004431249_009
- Fedele D., The Medieval Foundations of International Law: Baldus de Ubaldis (1327–1400). Doctrine and Practice of the Ius Gentium, Leiden–Boston 2021. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004447127
- Feenstra R., L’école de droit d’Orléans au treizième siècle et son rayonnement dans l’Europe médiévale, „Revue d’histoire des facultés de droit et de la science juridique” 1992, 13.
- Gaudemet J., Quelques remarques sur le droit naturel à Rome, „Revue Internationale des Droits de l’Antiquité” 1952, 2(1).
- Gouron A., Montazel L., La date de la mort de Placentin: Une fausse certitude, „Legal History Review” 1993, 61(4). DOI: https://doi.org/10.1163/157181993X00024
- Guggenheim P., Jus gentium, jus naturale, jus civile et la communauté internationale issue de la Divisio Regnorum intervenue au cours des 12e et 13e siècles, „Comunicazioni e Studi” 1955, 7.
- Izydor z Sewilli, O prawach, oprac. A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2021.
- Kantorowicz H., Studies in the Glossators of the Roman Law, Cambridge 1938.
- Kantorowicz H., The Poetical Sermon of a Mediaeval Jurist. Placentinus and his ‘Sermo de Legibus’, „Journal of the Warburg Institute” 1938, 2(1). DOI: https://doi.org/10.2307/750022
- Kaser M., Ius Gentium, Köln–Weimar–Wien 1993.
- Kaser M., ‘Ius publicum’ und ‘ius privatum’, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung fur Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung” 1986, 103. DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra.1986.103.1.1
- Koranyi K., Powszechna historia państwa i prawa w zarysie, t. II, Epoka feudalizmu, Warszawa 1955.
- Koranyi K., Ze studiów nad międzynarodowymi traktatami w średniowieczu, „Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie” 1937, 19.
- Koskenniemi M., Colonization of the «Indies». The Origin of the International Law? [w:] La idea de América en el pensamiento ius internacionalista del siglo XX: estudios a propósito de la conmemoración de los bicentenarios de las independencias de las repúblicas latinoamericanas, coord. Y. Gomarra Chopo, Zaragoza 2010.
- Koskenniemi M., To the Uttermost Parts of the Earth. Legal Imagination and International Power 1300–1870, Cambridge 2021. DOI: https://doi.org/10.1017/9781139019774
- Kuryłowicz M., Prawo rzymskie. Historia, tradycja, współczesność, Lublin 2003.
- Leraczyk I., Ius belli et pacis w republikańskim Rzymie, Lublin 2018.
- Lesaffer R., Roman Law and the Intellectual History of International Law [w:] The Oxford Handbook of the Theory of International Law, eds. A. Orford, F. Hoffmann, Oxford 2016. DOI: https://doi.org/10.1093/law/9780198701958.003.0003
- Lombardi G., Ricerche in tema di ‘ius gentium’, Milano 1946.
- Lombardi G., Sul concetto di ‘ius gentium’, Roma 1947.
- Łuszczyńska M., Łuszczyński A., Wojna sprawiedliwa a nie święta. Średniowieczne koncepcje konfliktów zbrojnych, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No. 3959, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2019, 41(4). DOI: https://doi.org/10.19195/2300-7249.41.4.1
- Mausen Y., Pierre de Belleperche [w:] Great Christian Jurists in French History, eds. O. Descamps, R. Domingo, Cambridge 2019. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108669979.006
- Meijers E., Etudes d’histoire du droit, t. III, Le droit Romain au Moyen Âge, cz. 1, A–B, Leyde 1959. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004623545
- Mor C.G., À l'origine de l'École de Montpellier: Rogerius ou Placentin?, „Recueil des Mémoires et Travaux publiés par la Société d'histoire du droit et des institutions des Anciens pays de droit écrit” 1967, 6.
- Nys E., Les origines du droit international, Bruxelles–Paris 1894.
- Paweł Włodkowic i polska szkoła prawa międzynarodowego, red. M.A. Cichocki, A. Talarowski, Warszawa 2018.
- Paweł Włodkowic, Stanisław ze Skarbimierza, Benedykt Hesse, Mateusz z Krakowa, Prawo ludów i wojna sprawiedliwa, przeł. J. Łukaszewska-Haberko, red. M.A. Cichocki, A. Talarowski, Warszawa 2018.
- Pennington K., Enrico da Susa, detto l'Ostiense (Hostiensis, Henricus de Segusio o Segusia) [w:] Dizionario biografico degli Italiani, t. 42, Roma 1993.
- Pennington K., Władca i prawo (1200–1600). Suwerenność monarchy a prawa poddanych w zachodnioeuropejskiej tradycji prawnej, przeł. A. Pysiak, Warszawa 2012. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323532415
- Philipson C., The International Law and Custom of Ancient Greece and Rome, t. I–II, London 1911.
- Plessis P. du, Jacques de Révigny [w:] Great Christian Jurists in French History, eds. O. Descamps, R. Domingo, Cambridge 2019.
- Riviére J., Sur l’origine de formule juridique: «Rex est imperator in regno suo», „Revue des sciences religieuses” 1924, 4(4). DOI: https://doi.org/10.3406/rscir.1924.1277
- Robinson J., William of Ockham's Early Theory of Property Rights in Context, Leiden 2012. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004245730
- Russel F.H., The Just War in the Middle Ages, Cambridge 1975 (reprint: 1979).
- Savigny F.C. von, Histoire du droit romain au Moyen-Age, t. IV, przeł. na język francuski Ch. Guenoux, Paris 1839.
- Schmitt C., Nomos ziemi w prawie międzynarodowym ius publicum Europaeum, przeł. K. Wudarska, Warszawa 2019.
- Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2009.
- Szymańska A., Consilia a inne gatunki literatury prawniczej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No. 3978, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020, 120(2). DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.102
- Tarwacka A., O sprawiedliwości i prawie: 1 tytuł 1 księgi Digestów: tekst – tłumaczenie – komentarz, „Zeszyty Prawnicze” 2003, 3(2). DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2003.3.2.16
- Tourtoulon P. de, Placentin, La vie. Les ouvres, Paris 1896.
- Tulejski T., Paulus Vladimiri and His Forgotten Concept of the Just War, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2019, 2. DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2019.2.39
- Vinogradoff P., Roman Law in Mediaeval Europe, Oxford 1961.
- Waelkens L., La théorie de la coutume chez Jacques de Révigny, Leiden 1984. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004621428
- Weignad R., Die Naturrechtslehre der Legisten und Dekretisten von Irnerius bis Accursius und von Gratian bis Johannes Teutonicus, Munich 1967.
- Ziegler K.-H., Die römische Grundlagen des europäischen Völkerrechts, „Ius Commune” 1972, 4.
- Starodruki:
- Azo Portius, Summa Azonis locuples iuris civilis thesaurus, Basileae 1563.
- Corpus Iuris Civilis Iustinianei. Tomus hic Primus Digestum Vetus continet, Hrsg. D. Gothofredus, Lugduni 1627.
- Decretum Gratiani, emendatum et notationibus illustratum; Una cum glossis, Lugduni 1624.
- Henricus de Segusia, Summa Aurea, Lugduni 1597.
- Placentinus, In summam Institutiones sive Elementa, Moguntiae 1535.
- Petrus de Bellapertica, In libros Institutionum Divi Iustiniani Sacratissimi principis commentarii, Lugduni 1536.
- Sancti Raimundi de Pennafort summa, Veronae 1744.
- Edycje źródłowe:
- Corpus Iuris Civilis, volumen primum, Berolini 1893.
- Die Summa des Paucapalea über das Decretum Gratiani, Hrsg. J.F. von Schulte, Giessen 1890.
- Die Summa Des Stephanus Tornacensis Uber Das Decretum Gratiani, Hrsg. J.F. von Schulte, Giesen 1891.
- Fontes Iuris Romani Anteiustiniani, Pars secunda, Auctores, ed. J. Baviera, Florentiae 1940.
- Monumenta Germaniae Historica. Scriptores Rerum Germanicarum. Nova Series, t. VII, Ottonis Morenae et continuatorum Historia Frederici I, Hrsg. F. Güterbock, Berlin 1930.
- Rufinus von Bologna, Summa decretorum, Hrsg. H. Singer, Paderborn 1902 (reprint: 1963).
- Sancti Thomae Aquinatis Opera omnia, iussu impensaque Leonis XIII. P.M. edita, Tomus septimus, Prima secundae Summae theologiae, a quaestione 71-114, cum commentariis Thomae de Vio Caietani, Romae 1882.