Tom 1 Nr 2 (2018): Godność jako źródło praw i wolności
Artykuły

Conceived child as a subject of right to life

PDF (English) HTML (English)
  • Bartosz Zalewski
Bartosz Zalewski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Bio
DOI: https://doi.org/10.37873/legal.2018.1.2.22

Opublikowane 30-12-2019

Słowa kluczowe

  • aborcja,
  • dziecko poczęte,
  • podmiotowość prawna,
  • prawo do ochrony życia

Jak cytować

Zalewski, B. (2019). Conceived child as a subject of right to life. The Legal Culture, 1(2), 46–57. https://doi.org/10.37873/legal.2018.1.2.22
Prawa autorskie

Abstrakt

Artykuł ma na celu zaprezentowanie zarysu argumentacji na rzecz uznania dziecka poczętego za podmiot konstytucyjnego prawa do ochrony życia (art. 38 Konstytucji RP). W tym celu dokonany został przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz poglądów nauki prawa, dotyczących zagadnienia prawa do ochrony życia, pojęcia podmiotowości prawnej oraz pozycji prawnej nasciturusa. Subsydiarnie sięgnięto do aktów prawa międzynarodowego oraz orzecznictwa międzynarodowych trybunałów. Wydaje się bowiem, że wyartykułowana przez Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu wydanym w sprawie prowadzoną pod sygnaturą K 26/96 teza, że każdemu człowiekowi – w tym dziecku poczętemu – przysługuje podmiotowość prawna, jest wciąż marginalizowana w literaturze dotyczącej tak prawa konstytucyjnego, jak i prawa cywilnego.

PDF (English) HTML (English)

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Act of 7 January 1993 Act on Family Planning, Protection of the Human Foetus and Conditions of Pregnancy Termination (Journal of Laws No. 17, item 78, as amended).
  2. Adolphe J., „New Rights” in Public International Family Law? What International Law Actually Says, „Ave Maria Law Review” 10/1, 2011.
  3. Altbregen U.Y., Abortion: The Conflict of Positive Law with Natural Law and Aquinas, „Ave Maria International Law Journal”, Spring 2016.
  4. Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
  5. Biondi B., Il diritto romano cristiano, v. II, La giustizia. Le persone, Milano 1952.
  6. Bonfante P., Corso di diritto romano, v. I, Diritto di famiglia, Roma 1925.
  7. Bosek L., Opinia prawna w sprawie struktury normatywnej i konsekwencji prawnych propozycji poprawki do projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] „Przed pierwszym czytaniem” 3 (2007), Konstytucyjna formuła ochrony życia, Druk sejmowy nr 993, M. Królikowski et al., Bureau of Research, Chancellery of the Sejm.
  8. Bosek L., Opinia w sprawie projektu nowelizacji art. 30 i art. 38 Konstytucji i zgodności z Konstytucją RP projektu ustawy z dnia 30 marca 2004 r. o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 3/80, 2007.
  9. Chrempiński S., Czy dziecko poczęte powinno być uznane za podmiot prawa?, „Nowe Prawo” 2, 1958.
  10. Committee on the Rights of the Child: General comment No. 15 (2013) on the right of the child to the enjoyment of the highest attainable standard of health (Art. 24), 2013, CRC/C/GC/15, http://www.refworld.org/docid/51ef9e134.html, accessed: 12 Dec. 2018.
  11. Directive 98/44/EC of the European Parliament and of the Council of 6 July 1998 on legal protection of biotechnological inventions (O. J. EU L 213 of 30 July 1998).
  12. Dudek D., Opinia w sprawie poselskich poprawek do projektu nowelizacji art. 38 oraz projektu nowego art. 236a Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 3/80, 2007.
  13. George R.P., In Defense of Natural Law, Oxford–New York 2004.
  14. Granat M., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 6/65, 2004.
  15. Granat W., Personalizm chrześcijański, Poznań 1985.
  16. Gutowski M., commentary to Article 8, [in:] Kodeks cywilny, vol. I, Komentarz do artykułów 1–352, Warsaw 2018.
  17. Haberko J., Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych, Oficyna 2010, LEX.
  18. Herrnaz J., Niezbywalne prawo człowieka do życia, „Studia nad Rodziną” 4/2, 2000.
  19. International Covenant on Civil and Political Rights that is of importance: UNTS vol. 999, New York 1983, No. 14668, 1976.
  20. Jaros P., Prawne aspekty ochrony dziecka przed urodzeniem, [in:] Aborcja. Przyczyny, następstwa, terapia, ed. B. Chazan and W. Simon, Wrocław 2009.
  21. Judgement of the Constitutional Tribunal of 18 April 2018, ref. S 2/18, OTK-A 2018/20.
  22. Judgement of the Constitutional Tribunal of 28 May 1997, K 26/96.
  23. Judgement of the Constitutional Tribunal of 15 October 2002, SK 6/02.
  24. Judgement of the Constitutional Tribunal of 18 April 2018, K 50/16.
  25. Judgement of the Grand Chamber of the Court of 18 October 2018 in case: Oliver Brüstle against Greenpeace eV., C-34/10.
  26. Judgement of the Grand Chamber of the European Court of Human Rights of 8 July 2004, Vo v. France, 2004/16, No. 53924/00.
  27. Judgement of the Constitutional Tribunal of 7 January 2004, K 14/03, OTK ZU 2004/1A/1.
  28. Judgement of the Constitutional Tribunal of 28 May 1997, K 26/96.
  29. Judgement of the Constitutional Tribunal of 30 September 2008, K 44/07.
  30. Judgement of the Constitutional Tribunal of 23 March 1999, K 2/98, OTK ZU 1999/3/38.
  31. Judgement of the Constitutional Tribunal of 27 January 2004, K 14/03, OTK ZU 2004/1A/1.
  32. Księżak P., commentary to Article 8, [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. K. Osajda, Warsaw 2019.
  33. Lang W., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 6/65, 2004.
  34. Law of 25 February 1964 – The Family and Guardianship Code (consolidated text: Journal of Laws of 2017, item 682, as amended).
  35. Mazurkiewicz J., Nasciturus w prawie cywilnym i karnym, „Palestra” 17/11, 1973.
  36. Majda R., commentary to Article 8, [in:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, ed. P. Księżak and M. Pyziak-Szafnicka, LEX 2014.
  37. Masternak-Kubiak M., Opinia w sprawie zgodności z Konstytucją projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, „Przegląd Sejmowy” 6/65, 2004.
  38. Maśnicki J., Godność człowieka w świetle orzeczenia Oliver Brüstle przeciwko Greenpeace eV (C-34/10), „Zeszyty Prawnicze” 13/4, 2013. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2013.13.4.09
  39. Olszówka M., Początek człowieka a początek życia ludzkiego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, [in:] Współczesne wyzwania bioetyczne, ed. L. Bosek and M. Królikowski, Warszawa 2010.
  40. Pazdan M., [in:] System prawa prywatnego, v. I, ed. M. Safjan, Warsaw 2012.
  41. „Przed pierwszym czytaniem” 3, 2007, Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk sejmowy nr 993, M. Królikowski et al., Bureau of Research, Chancellery of the Sejm.
  42. Roszkiewicz J., Prawo nasciturusa do życia w prawie konstytucyjnym i prawie międzynarodowym, „Forum Prawnicze” 4/42, 2017.
  43. Shaw M., International Law, Cambridge 2008. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511841637
  44. Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Commentary, Lex 2013.
  45. Sokołowski T., commentary on Article 92, [in:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, ed. H. Dolecki and T. Sokołowski, LEX 2013.
  46. Sroka T., commentary on Article 38, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Bosek and M. Safjan, Warszawa 2016.
  47. Statement of the Committee on the Elimination of Discrimination against Woman on sexual and reproductive health and rights, Fifty-seventh session, 10–28 February 2014, https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CEDAW/Statements/SRHR26Feb2014.pdf, accessed: 12 Dec. 2018.
  48. Strzebinczyk J., [in:] System prawa prywatnego, vol. 12, ed. T. Smyczyński, Warszawa 2011.
  49. The Institutes of Justinian, trans. J.B. Moyle, Oxford 1896.
  50. The Digest of Justinian, trans. Ch.H. Monro, vol. 1, Cambridge 1904.
  51. United Nations Treaty Series, vol. 1577, New York 1999, No. 27531, 1990.
  52. Walaszek B., Nasciturus w prawie cywilnym, „Państwo i Prawo” 7, 1956.
  53. Weeks G., Soft Law and Public Authorities. Remedies and Reform, Oxford 2016.
  54. Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warsaw 2001.
  55. Zoll A., Opinia prawna w sprawie oceny konstrukcji i skutków projektu zmiany art. 30 i 38 Konstytucji RP, [in:] „Przed pierwszym czytaniem” 3, 2007, Konstytucyjna formuła ochrony życia. Druk sejmowy nr 993, M. Królikowski et al., Bureau of Research, Chancellery of the Sejm.