Tom 2 Nr 1 (2019): Czesławowi Martyniakowi in memoriam
Artykuły

Św. Tomasza z Akwinu koncepcja wspólnoty politycznej - o potrzebie władzy praworządnej

Bartosz Zalewski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Bio

Opublikowane 09-11-2020

Słowa kluczowe

  • Św. Tomasz z Akwinu,
  • wspólnota polityczna,
  • praworządność materialna

Jak cytować

Zalewski, B. (2020). Św. Tomasza z Akwinu koncepcja wspólnoty politycznej - o potrzebie władzy praworządnej. The Legal Culture, 2(1), 63–77. https://doi.org/10.37873/legal.2019.2.1.55

Abstrakt

Celem artykułu jest zaprezentowanie dorobku św. Tomasza z Akwinu dotyczącego koncepcji wspólnoty politycznej, zwłaszcza w zakresie odnoszącym się do zagadnienia władzy praworządnej. Bazując w pewnym zakresie na myśli Arystotelesa oraz na Policraticusie Jana z Salisbury, Akwinata rozwija własną, oryginalną koncepcję wspólnoty politycznej, zakorzenioną w chrześcijańskiej antropologii. Wspólnota polityczna jest więc nie tylko naturalna, ale również zajmuje ważkie miejsce w Bożym planie zbawienia, nabierając – poprzez swój cel, jakim jest dobro wspólne – wymiaru eschatologicznego. Nieprzemijającą wartość ma również twórczość Akwinaty dotycząca władzy praworządnej, która jest antycypacją późniejszej koncepcji praworządności materialnej, a zatem determinowanej nie tylko formą stanowienia prawa (jego legalnością), ale również treścią norm prawnych.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Wrocław 2005.
  2. Bartyzel J., Magisterium Kościoła a problem tyranobójstwa, „Societas et Ius” nr 6, 2017, s. 7–23. DOI: https://doi.org/10.12775/SEI.2017.001
  3. Bartyzel J., Św. Tomasza z Akwinu koncepcja władzy i wspólnoty politycznej (aspekt metapolityczny w świetle czterech pierwszych rozdziałów „De regno”), [w:] Literatura – kultura religijna – polskość. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Krzysztofowi Dybciakowi w 65. rocznicę urodzin, red. W. Koehler, W. Kudyba i J. Sikora, Warszawa 2015, s. 95–114.
  4. Cyceron, O państwie. O prawach, tłum. I. Żółtowska, Kęty 2018.
  5. Dubel L., Łuszczyńska M., Średniowieczne źródła współczesnych koncepcji dobra wspólnego, [w:] Pro publico bono – idee i działalność, red. M. Marszał i J. Przygodzki, Wrocław 2016.
  6. Jan z Salisbury, Policraticus albo o paplaninie dworaków i przekazach filozofów, oprac. i wprow. L. Dubel, tłum. M. Kruk, Lublin 2008.
  7. Krąpiec M.A., Sens państwa w oczach klasyków – Arystotelesa i Tomasza, [w:] Człowiek, jego wolność i prawa a polityka. Tradycja i współczesność, red. A. Hrebend i W. Kaute, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 2085, Katowice 2002, s. 9–18.
  8. Łuszczyńska M., „Epikea”, czyli rzecz o nadprawości w doktrynie św. Tomasza z Akwinu, „Studia Iuridica Lublinensia” nr 15, 2011, s. 129–141.
  9. Łuszczyńska M., Pojęcie tyranii w myśli średniowiecza, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” nr 1, 2014, s. 7–22.
  10. Łuszczyńska M., Umowa społeczna jako przejaw racjonalizmu w refleksji nad państwem i prawem, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio G, 65, nr 2, 2018, s. 147–159. DOI: https://doi.org/10.17951/g.2018.65.2.147-159
  11. Machowski A., Teologia polityczna św. Tomasza z Akwinu. Antropologiczno-etyczna interpretacja traktatu „De regno”, Toruń 2011.
  12. Pietrzykowski T., Ujarzmienie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Katowice 2014.
  13. J. Podczaszy, Koncepcja rządów prawa a jej stosowanie w Polsce, [w:] Rządy prawa i europejska kultura prawna, red. A. Bator, J. Helios, W. Jedlecka, Wrocław 2014, s. 29-40.
  14. Ratzinger J., Kościół. Wspólnota w drodze, tłum. D. Chodyniecki, Kielce 2009.
  15. Shmitt C., Lewiatan w teorii państwa Thomasa Hobbesa, tłum. M. Falkowski, Warszawa 2008.
  16. G.L. Seidler, H. Groszyk, A. Pieniążek, Wprowadzenie do nauki o państwie i prawie, Lublin 2003.
  17. Stępień K., Synderesis and the Natural Law, „Studia Gilsoniana” nr 3, 2014, s. 377–398.
  18. Stępień T., Wprowadzenie do antropologii filozoficznej św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2013.
  19. Tarasiewicz P., Władza polityczna jako służba. Uwagi na kanwie myśli św. Tomasza z Akwinu, [w:] In rebus divinis atque humanis servire, red. W. Guzewicz, Ełk 2014.
  20. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I, Warszawa 2009.
  21. Tomasz z Akwinu, św., O królowaniu, tłum. oraz koment. M. Matyszkowicz, Kraków 2006.
  22. Tomasz z Akwinu, św., Suma teologiczna, t. XIII, Prawo, tłum. P. Bełch OP, Londyn 1985.
  23. Voegelin E., Arystoteles, tłum. M.J. Czarnecki, wstęp i red. nauk. M. Matyszkowicz, Warszawa 2011.