“Inflation” of Human Rights. John Paul II and human rights

Abstrakt

Jedną z głównych zasad współczesnej filozofii politycznej, pochodzącą z czasów Johna Locke’a, jest zasada praw człowieka. Locke scharakteryzował prawo jako coś, co odnosi się do poszczególnego człowieka jako wolnego i równego każdemu innemu człowiekowi. Do tego pojęcia praw przyrodzonych John Stuart Mill dodał, że prawo musi być czymś, na mocy czego człowiek może dochodzić swoich roszczeń wobec innego człowieka lub państwa. Po trzecie, współczesne pojęcie prawa zakłada pojęcie godności. We współczesnych społeczeństwach jesteśmy świadkami inflacji praw, co rodzi dwa pytania: 1) czy rzeczywiście odkrywane są nowe prawa i 2) jak rozpoznać zasadność tych praw? Utylitaryzm J. S. Milla uważa, że kamieniem probierczym dobra i zła jest indywidualne szczęście oraz, że jednostka sprawuje suwerenną władzę nad samą sobą. Wynika z tego, że tylko jednostka może wiedzieć, co jest dla niej prawdziwym dobrem. Dlatego też powinna ona oczekiwać, że społeczeństwo będzie popierać lub przynajmniej nie ingerować w osiąganie jej własnego dobra, tak jak je sobiew yobraża. Dlatego też “moje” prawa muszą uwzględniać to, że “ja”rozpoznaję swoje własne potrzeby. Inni są zobowiązani do przyznania suwerennej jednostce tych praw, które ona sobie przypisuje. Z takiej zasady wynika prawo do osobistej satysfakcji seksualnej, samobójstwa i zawarcia małżeństwa z inną osobą tej samej płci mimo publicznej dezaprobaty. Paradoksalnie, ta inflacja praw jest wspierana również przez quasi marksistowskie wyobrażenie, że różne klasy osób są nieuchronnie sobie przeciwne i że dla ich ochrony prerogatywy różnych grup muszą być uznane za prawa. Aby uniknąć i skorygować tę inflację, konieczne jest rozwinięcie bogatszej antropologii stanowiącej fundament dla koncepcji godności ludzkiej i, co za tym idzie, praw człowieka. Podążając za przykładem i myślą papieża Jana Pawła II, proponujemy rewizję twierdzenia Milla, że prawo musi pociągać za sobą pewne ściśle określone roszczenie wobec innej osoby lub podmiotu, a prawo nie jest roszczeniem prawnym, lecz roszczeniem wobec sumienia.