Tom 1 Nr 2 (2018): Godność jako źródło praw i wolności
Artykuły

Zbiór ustaw Lex Iulia et Papia jako próba wyjścia z kryzysu obyczajowo-społecznego zapoczątkowanego u schyłku Republiki Rzymskiej

PDF HTML
  • Agata Tarnacka
Agata Tarnacka
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Bio
DOI: https://doi.org/10.37873/legal.2018.1.2.28

Opublikowane 30-12-2019

Słowa kluczowe

  • kryzys demograficzny,
  • prawo rzymskie,
  • unia europejska,
  • upadek republiki

Jak cytować

Tarnacka, A. (2019). Zbiór ustaw Lex Iulia et Papia jako próba wyjścia z kryzysu obyczajowo-społecznego zapoczątkowanego u schyłku Republiki Rzymskiej. The Legal Culture, 1(2), 132–142. https://doi.org/10.37873/legal.2018.1.2.28
Prawa autorskie

Abstrakt

Kryzys obyczajowo-społeczny w państwie rzymskim rozpoczął się już za czasów Republiki Rzymskiej i przyczynił się do jej upadku. Lex Iulia et Papia to zbiór ustaw wprowadzonych po upadku rzeczypospolitej, za panowania Oktawiana Augusta. Ustawy te miały na celu zwalczenie kryzysu społeczno-obyczajowego poprzez przywrócenie dawnych obyczajów, formy rodziny rzymskiej, dzietności oraz zwalczenie cudzołóstwa. Co prawda reforma Augusta nie odniosła skutków na oczekiwaną skalę, jednak jak wskazują historycy miała swoją wartość we wzmocnieniu moralnym społeczeństwa i dała podwaliny późniejszemu rozkwitowi kulturalnemu i gospodarczemu.

PDF HTML

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

  1. Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań 2003.
  2. Ciccotti E., Profilo di Augusto, Torino 1938.
  3. Cicero, De Oratore, II, 36, tłum. A.S. Wilkins, London 2002.
  4. Csillag P., The Augustan Laws on Family Relations, Budapest 1976.
  5. Dębiński A., Rzymskie prawo prywatne. Kompendium, Warszawa 2007.
  6. Dio C., Roman History, t. VI, ks. 51–55, tłum. E. Cary i H.B. Foster, Cambridge 1917.
  7. Dixon S., The Roman Family, Baltimore 1992.
  8. Dixon S., The Roman Mother, London 1988.
  9. Duncan-Jones R., Structure and Scale in the Roman Economy, Cambridge 1990. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511552649
  10. Eurostat, Fertility statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Fertility_statistics, dostęp: 25 maja 2017.
  11. Gaius, Instytucje, wstęp i tłum. C. Kunderewicz, oprac. J. Rezler, Warszawa 1982.
  12. Green E.C., Lewis A.D.E., Crawford M., Lex Iulia de adulteriis coërcendis, [w:] The Roman Satutes, II, red. M. Crawford, London 1996.
  13. Hopkins K., Death and Renewal: Sociological Studies in Roman History II, Cambridge 1983. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511552663
  14. Humbert M., Le remariage à Rome, Étude d’histoire juridique et social, Milano 1972.
  15. Jurewicz O., Winniczuk L., Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa 1970.
  16. Kajava M., Roman upper-class children and prosopography, [w:] Prosopographie und Sozialgeschichte, red. W. Eck, Koln 1993.
  17. Kałabun A., Turia rzymskim symbolem miłości i wierności małżeńskiej, „Vox Patrum” nr 5, 1985, t. 8–9.
  18. Krawczuk A., Wielka Historia Świata. Świat okresu cywilizacji klasycznych, t. 3, Kraków 2005.
  19. Kucharski M., Civis Romanus czy civis Amoris? Koncepcja Rzymianina w elegiach Propercjusza. Streszczenie rozprawy doktorskiej, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1043/Michał%20Kucharski.%20Streszczenie%20rozprawy%20doktorskiej.pdf?sequence=5, dostęp: 22 czerwca 2018.
  20. Kuleczka G., Prawo rzymskie epoki pryncypatu wobec dzieci pozamałżeńskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1969.
  21. Kupiszewski H., Quasi adfnitas w prawie rzymskim, „Rocznik Teologii Katolickiej” nr 10, 1963.
  22. Kuryłowicz M., Marcus Tulius Cicero o rzymskiej adopcji, [w:] Historia et ius. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Henryka Karbownika, red. A. Dębiński i G. Górka, Lublin 1998.
  23. Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994.
  24. Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2003.
  25. Litewski W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.
  26. Małżeństwa i rozwody w statystyce UE, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Marriage_and_divorce_statistics, dostęp: 16 kwietnia 2019.
  27. McGinn T., Concubinage and the Lex Iulia on Adultery, „Transactions of the American Philological Association” vol. 121, 1991. DOI: https://doi.org/10.2307/284457
  28. Misztal-Konecka J., Bigamia w prawie rzymskim, Lublin 2012.
  29. Misztal-Konecka J., Incestum w prawie rzymskim, Lublin 2007.
  30. Mommsen T., Historia rzymska, t. 1, tłum. T. Dziekoński, Warszawa 1880.
  31. Niczyporuk P., Kompetencje pater familias względem dzieci w ustawach królewskich (leges regiae) w starożytnym Rzymie, [w:] Mężczyzna Etyka Ekonomia, red. E. Ozorowski i R.C. Horodeński, Białystok 2011.
  32. Niczyporuk P., Żałoba i powtórne małżeństwo wdowy w prawie rzymskim, Białystok 2002.
  33. Piotrowicz L., Cesarz August, Odczyt wygłoszony na publicznym posiedzeniu Polskiej Akademii Umiejętności w dniu 15 czerwca 1937 roku, Kraków 1937.
  34. Plutarch, [w:] Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4, Warszawa 1996.
  35. Plutarch, Cezar, [w:] Plutarch, Żywoty sławnych mężów, oprac. T. Sinko, tłum. M. Brożek, Wrocław 1953, r. 14.
  36. Popławski M., Oktawian August, Lublin 1938.
  37. Propercjusz, [w:] Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 5, Warszawa 1996.
  38. Rotondi G., Leges publicae populi Romani, Milano 1912.
  39. Scheidel W., Emperors, aristocrats, and the grim reaper: Towards a demographic profile of the Roman élite, „The Classical Quarterly”, 49(1), Oxford 1999. DOI: https://doi.org/10.1093/cq/49.1.254
  40. Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, tłum. W. Kornatowski, Warszawa 1961.
  41. Stolarek D., Adultera w świetle Lex Iulia de adulteris coërcendis, Lubin 2012.
  42. Suder W., Census populi. Demografia starożytnego Rzymu, „Seria: Historia CLX”, Wrocław 2003.
  43. Suder W., Initium senectutis. Uwagi na temat początku wieku starczego ludzi w cesarstwie rzymskim, „Acta Universitas Wratislaviensis” nr 497, „Antiquitas” 9, 1983.
  44. Suder W., Kloto, Lachesis, Atropos. Studia społeczno-demograficzne i medyczne z historii starożytnego Rzymu, „Acta Universitas Wratislaviensis” nr 1676, „Historia” 120, 1994.
  45. Suetonius: De vita caesarum, Libri I-II: Julius/Augustus, red. J.H. Westcott i E.M. Rankin, Boston 1918.
  46. Sygit B., Cudzołóstwo (zdrada i kara), Toruń 1992.
  47. Tacitus P.C., Annalium ab excessu divi Augusti, t. III, r. 28, oprac. J.G. Baiter, Charleston 2012.
  48. Tarnacka A., Polska polityka rodzinna na tle wybranych krajów Unii Europejskiej, [w:] Przyszłość rodziny w UE, Warszawa 2017.
  49. Tarwacka A., O tym, że nie było skarg o zwrot posagu w mieście Rzymie przed rozwodem Carviliusa; i w związku z tym co właściwie znaczy ’paelex’ i jakie jest pochodzenie tego słowa Aulus Gellius, Noce Attyckie 4,3. Tekst – tłumaczenie – komentarz, „Zeszyty Prawnicze” 14/2, 2014. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2014.14.2.13
  50. Tarwacka A., Prawne aspekty urzędu cenzora w starożytnym Rzymie, Warszawa 2012.
  51. Tarwacka A., Rozwód Carviliusa Rugi - czy naprawdę pierwszy?, „Czasopismo Prawno-Historyczne” nr 1, 2002, t. 54.
  52. Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006.
  53. Wołodkiewicz W., Zabłocka M., Prawo rzymskie. Instytucje, Warszawa 2005.
  54. Zabłocka M., Przemiany prawa osobowego i rodzinnego w ustawodawstwie dynastii julijsko-klaudyjskiej, Warszawa 1987.
  55. Żyromski M., Przedstawienie instytucji rodziny w myśli społecznej. Zarys problematyki badawczej, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. VII, 1995.
  56. Żyromski M., Zasadnicze etapy rozwoju rodziny europejskiej – część pierwsza, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. V, Poznań 1993.